Besluit van Z∴Redenaar

Volgens de interpretatie van een medewerker aan de – niet onschuldige – zogenaamde lifestyle-website mvslim.com is het dragen van de hoofddoek het zich onderwerpen aan de wil van god, slaaf van god willen worden. Een barrière ook tegen de onrealistische verwachtingen van de maatschappij over het vrouwenlichaam, tegen het misbruik ervan. Nog beter : het zou een privatizering zijn van het vrouwenlichaam.’

Dat is wat conservatieve krachten – en waarom het niet luidop zeggen – de Moslimbroeders prediken in het Oosten, maar vooral recent – zeg maar de afgelopen 10 jaar – in het Westen.

Nochtans, ligt de oorsprong van die sluier elders. Ik ga het niet omstandig verklaren, maar in een boek van de Franse anthropologe Germaine Tillion,verschenen in 1966* wordt de oorsprong van die sluier niet in de Koran getraceerd, maar in de economische verhoudingen in moslimlanden rond de Middellandse Zee. Het was belangrijk dat vrouwen niet met vreemden (niet-familieleden) in contact kwamen opdat de eigendommen, vooral land en vee, niet door exogene huwelijken, huwelijken met vreemden zouden versnipperd raken. Muren rond het erf, moucharabies hadden dezelfde functie. Sluiers werden gedragen in aanwezigheid van vreemden of buiten het erf. In de steden zag men aanvankelijk veel minder sluiers, pas toen door groeiende armoede plattelanders uitweken naar de steden maakte de versluiering in alle gradaties daar ook opgeld.

Pas later kwam de betekenisgeving vanuit de godsdienst en werd het een handig middel om vrouwen koest te houden. Om vrouwen te diaboliseren.

Tegenwoordig, in onze kontreien, is die sluier voor veel jonge vrouwen ook een middel geworden om zich af te zetten tegen de omringende, volgens hen onderdrukkende maatschappij. Een identiteitsverklaring als het ware. Iets wat trouwens voluit gestimuleerd wordt vanuit de meest conservatieve islaminterpretaties, die het moslim zijn tot een soort supernationaliteit willen verheffen.

De zogenaamde ‘kuise’ moslima-mode maakt door deze aansturing weer opgeld en wordt gepropageerd via media als mvslim.com, een machtige, hedendaagse website die voorgesteld werd als het initiatief van een paar Vlaamse jongelui, maar onmogelijk kan leven zoals het nu leeft, met internationaal allure, zonder machtige ondersteuning in de achtergrond.

Zoals Darya Safai zei in haar recent interview met Knack, godsdienst is een privé zaak. Hoe dat geuit wordt evenzeer. Dat zou een garantie moeten zijn in een seculiere samenleving.

Maar wanneer verstandige jonge vrouwen zich meer en meer onderwerpen aan iets wat een symbool is voor de onderdrukking van hun vrouwelijkheid en van hun autonomie, kun je daar als feminist en als vrij mens niet onverschillig voor blijven.  Je kunt niet zwijgen over de achter wazige schermen, als websites en studentenorganisaties, verhulde poppenspelers, die een veel groter plan hebben, een plan dat over wij tegen zij gaat.  We moeten spreken! Dit om te verhinderen dat de inktvlek steeds groter wordt. Om te voorkomen dat een zeer conservatieve ideologie, onder het mom van privé beleving,  binnensluipt in alle lagen van deze maatschappij, waar vrijheid en gelijkheid het kostbaarste goed zijn.

Of zoals de Algerijnse  auteur Boualem Sansal zegt in De Morgen van vandaag : ‘Alleen op het terrein van het woord kunnen we hen (de islamisten) verslaan. Wij zijn democraten, we nemen de wapens niet op, we stellen geen verboden in. Onze enige kracht is het woord, en dat moeten de mensen nu ook maar eens beseffen.’

Ik heb gezegd, AM,

* Germaine Tillion, Le harem et les cousins, Editions du Seuil 1966