Overweging van Z:.Redenaar

Op het einde van een rituele zitting geeft de Redenaar een overweging mee, iets om over na te denken, om te toetsen aan de eigen opvatting. Dit was de overweging op een zitting in September 2015.

De onlangs overleden Joost Zwagerman werd recent alom geprezen. Toch was hij ook een stoorzender die het rimpelloze oppervlak van de Hollandse plassen liet golven.

In 2007 al schreef hij naar aanleiding van een boekje van Desanne van Brederode - Brief aan een Gelukzoeker - dat zich richtte tot nieuwkomers en asielzoekers, enige vinnige lijnen over goed bedoeld altruïsme, over het goede doen om het goede dus. Meer dan acht jaar later zeer actueel. 

Ik citeer :

‘In 1998 fileerde de filosoof Lolle Nauta en de psychiater R. van den Hoofdakker in een essay in de Volkskrant de beweegredenen van de zelfverklaarde altruïst : ‘Altruïsme is een versleten vorm van christelijke moraal (…) De ander met wie je je zo nodig moet identificeren, is meestal een kloon van het eigen ik. Altruïsme is behalve neerbuigend en tactloos ook fantasieloos’.

‘Zelfs  als Desanne van Brederode gewezen zal worden op haar neerbuigendheid, zal dit haar ontgaan. Zij gaat immers prat op de noblesse van haar omhelzing van de gelukzoeker. En terwijl de gelukzoeker die omhelzing zal ervaren als een beknellende houdgreep, voelt van Brederode er zichzelf door gesterkt. De bekneldheid van de ander merkt zij niet op  - want zij minnekoost tenslotte uitsluitend haar eigen morele voortreffelijkheid.’

Ik heb gezegd, AM

Uit de bundel : ‘Hollands welvaren, Nederland 2004-200’ van Joost Zwagerman, De Arbeiderspers, Amsterdam